جبران خسارت معنوي

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ويرايش و آماده پرينت )

تعداد صفحه : 19صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

‏1

‏خلاصه

‏بحث از خسارات معنوي و مصاديق مختلف آن و روش محاسبه و جبران زيانهاي معنوي و در نهايت رويه محاكم قضائي در مقام رسيدگي به دعاوي راجع به اين گونه خسارات از موضوعات جالب و در عين حال نسبتا پيچيده علم حقوق و تحقيقات حقوقي است. عليرغم وجود زمينه هاي مناسب در متون قانوني جهت امكان جبران خسارات معنوي هنوز اكثريت قريب به اتفاق محاكم از صدور حكم در مورد دعاوي بخواسته خسارات معنوي خودداري مي نمايند و بر نظريه مورخه 5/9/64 شوراي نگهبان پافشاري مي كنند، در صورتي كه متون قانوني فعلي به اندازه كافي روشن مي باشد و موجبات احقاق حقوق بسياري از خسارت ديدگان كه در قلمرو حقوق معنوي زيانهاي جبران ناپذيري تحمل كرده اند كاملا فراهم است. سعي ما بر اين است تا در اين نوشته پس از شرح كوتاهي از معني و مصاديق خسارات معنوي به توضيح مقررات متعدد و ضوابط موجود در اين زمينه بپردازيم و ضمن نقد، رويه هاي قضائي مربوط به خسارات معنوي را مدلل سازيم. طبيعي است كه مقاومت در مقابل اين خواست منطقي جامعه نوعي امتناع از احقاق حق محسوب مي گردد و مآلا ضايعات بسياري را به دنبال خواهد داشت. كوشش ما برا اين است كه جهت اثبات اين ادعا علاوه بر تبيين متون قانوني موجود نقطه نظرات فقهاء عظام را نيز مطرح و در حد توان بررسي نمائيم و در هر مورد برداشتهاي خود را عرضه داريم تا موافقات را علامت طي طريق و مخالفان را انگيزه اي جهت نقد و ارائه ديدگاههاي ارجح باشد.

‏واژه هاي كليدي:

‏ 1- خسارات معنوي، 2- جبران خسارات معنوي 3- مصاديق معنوي 4- مسايل حقوق زيانهاي معنوي

‏2

‏1- مقدمه

‏خسارات معنوي اصطلاح شايع و در عين حال پر ابهامي است كه تعيين مصاديق و ترسيم دقيق قلمرو آن كار آساني نيست زيرا با اين كه در متون قانوني متعدد به كار رفته و در نوشته ها و تأليفات حقوقدانان مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته اما در هيچ يك از متون مزبور تعريفي از خسارت معنوي به عمل نيامده است و حقوقدانان نيز در تعريف آن وحدت نظر ندارند. البته در بعضي مواد قانوني به ذكر پاره اي از عناصر مهم تشكيل دهنده خسارت معنوي اشاره شده است. مثلا در صدر ماده 8 قانون مسؤوليت مدني آمده است: كسي كه در اثر تصديقات يا انتشارات مخالف واقع به حيثيت يا اعتبارات يا موقعيت ديگري زيان وارد آورد مسئول جبران آن است. يا در ماده 10 همين قانون آمده است كسي كه به حيثيت و اعتبارات شخصي يا خانوادگي او لطمه وارد شود مي تواند از كسي كه لطمه وارد آورده است جبران زيان مادي يا معنوي خود را بخواهد.در ماده 9 ق. آ. د. ك نيز آمده است: ضرر و زياني كه قابل مطالبه است به شرح ذيل مي باشد. ضرر و زيان معنوي كه عبارت است از كسر حيثيت يا اعتبار اشخاص يا صدمات روحي.

‏ذيل ماده 58 ق. مجازات اسلامي مصوب 1358 نيز آمده است:... و در موارد ضرر معنوي چنانچه تقصير يا اشتباه قاضي موجب هتك حيثيت از كسي گردد بايد نسبت به اعاده حيثيت او اقدام نمود.«1» از مجموع مواد مزبور چنين استفاده مي شود كه خسارات وارده بر حيثيت و آبروي افراد يا اعتبار اجتماعي اشخاص از جمله خسارات معنوي است ولي بي ترديد خسارات معنوي محدود به اين نبوده و مصاديق بسيار ديگر نيز دارد كه در مواد قانون مورد عنايت قرار نگرفته است از جمله:

‏1ـ صدمات عاطفي مانند بي توجهي غيرقابل تحمل كه هر يك از زوجين به ديگري، آزردن فرزند در مقابل مادر يا پدر او يا برعكس.

‏2ـ بعضي لطمات روحي از قبيل تهديد يا ترساندن شخص يا دادن خبرناگوار يا اهانت به معتقدات مذهبي و مقدسات اشخاص و امثال آن كه معمولا نه جنبه حيثيتي دارد و نه به اعتبار اجتماعي يا شخصي فرد خدشه وارد مي سازد.

‏3

‏3ـ تألمات جسماني ماند شكنجه بدني يا درد ناشي از ضرب و جرح و امثال آن كه باز با مقولات قبل كاملا متفاوت است.«2»

‏لذا به منظور يافتن تعريفي جامع و مانع از اين پديده ابتدا نظرات برخي نويسندگان و محققين را در اين قلمرو مرور و در نهايت تعريفي كه كاملتر به نظر مي رسد انتخاب مي كنيم. احمد ادريس زيان معنوي را چنين تعريف مي كند: زيان معنوي (يا ادبي) زياني است كه بر شعور، احساسات، آبرو، شخصيت و اعتبار انسان مترتب مي شود.«3» جعفري لنگرودي خسارت معنوي را چنين تعريف مي كند: ضرري است كه به عرض و شرف متضرر يا يكي از اقارب او وارد مي شود.«4» حسيني نژاد در شبه تعريفي از خسارت معنوي آورده است: خسارت معنوي عبارت است از آسيب رساندن به حق شخصيت و تألم جسمي و يا آسيب رواني و يا آسيب به احساسات عاطفي.«5» كاتوزيان در تعريفي كوتاه خسارت معنوي را صدمات وارد به منافع عاطفي و غيرمالي دانسته است.«6» در بين تعاريف فوق تعريف اول كاملتر و جامع تر به نظر مي رسد، اما به لحاظ اين كه در تعريف مذكور نيز به درد جسماني اشاره روشني نشده است و از طرفي بين شعور و احساسات مرز روشني نمي توان ترسيم كرد، بهتر است خسارت معنوي چنين تعريف شود: هر گونه ضايعه و زيان غيرمجاز را كه از هتك حيثيت و يا لطمه به اعتبار اجتماعي يا فردي شخص و يا به لحاظ تألمات جسماني و يا روحي و بالاخره به سبب صدمت عاطفي حاصل مي شود، خسارت معنوي گويند.

عمومی و آزاد

فایل های جدید