تحقیق کنجد

مقدمه

(S. orientale)   Sesamum indicum به عنوان یکی از قدیمی ترین دانه های روغنی، به راسته توبیفلورا2 و تیره پدالیاسه3 تعلق دارد. کنجد به دلیل دارابودن اسیدهای چرب اشباع نشده (با چند پیوند دوگانه) با کیفیت بالا و اسیدهای چرب با ثبات زیاد که از تند شدن اکسیداتیو4 روغن جلویگری می کند، لقب شاعری «ملکه دانه های روغنی5» را کسب کرده است. کنجد به عنوان یک گیاه پربازده، بصورت مخلوط یا تک کشتی و با استفاده زا رطوبت باقیمانده در خاک رشد می کند. ریشه های کنجد در بهبود ساختمان خاک و افزایش نفوذ پذیری آن نقش موثری دشاته و به عنوان یکی از گیاهان مناسب برای تناوبهای زراعی در نظر گرفته می شود. همچنین در بعضی از مناطق این گیاه به عنوان کود سبز کاشته می شود. 

کنجد با اسامی متفاوتی نظیر «تیل»6 (جینجلی7) در زبان هندی و «سوم سوم8» (اسم سم9) در زبان عربی نامیده می شود. در کتاب تورات و انجیل نامی از آن ذکر نشده، اما در کتاب مقدس یهودی با نام «تالمود10» به آن اشاره شده است. به نظر می رسد که جنس سزاموم11 از واژۀ عربی «سمسین1» (سمسن2) مشتق شده باشد. لغت «تایلا»3 به معنی روغن در ادبیات سانسکریت از «تیلا»4 که معنی بذر کنجد را می دهد، گرفته شده است. مدارک موجود نشان می دهند که قدمت کنجد به دورۀ هند باستان برمی گردد و در بسیاری از تشریفات و آئین های مذهبی از آن استفاده می شد. دانه های زغالی و سوختۀ کنجد در مکانهای تمدن هندی در «هاراپا»5 (پاکستان) شناسایی شده است که به حدود سه هزار سال قبل از میلاد مسیح برمی گردد. این گیاه در بین نویسندگان یونان و روم باستان به خوبی شناخته شده بود. «آین . آی. اکبری»6 (1590 بعد از میلاد) از ادیبان هند باستان در مقاله های خود وجود انواعی از کنجدهای بذر سیاه و بذر سفید را ذکر کرده سات. نظریه جدیدتر این بود که کنجد زراعی از کشور اتیوپی در آفریقا منشاء گرفته است. اما مدارک ارائه شده توسط بدیگیان و هارلان7 (1986) نشان می دهند که خاستگاه این گیاه از شبه قاره هندوستان بوده است. کنجد از طریق غرب آسیا به کشورهای هندوستان، چین و ژاپن انتقال یافت که بعداها این مناطق به عنوان دومین خاستگاه کنجد در نظر گرفته شدند. در طی سالهای 2000 تا 2013 قبل از میلاد کنجد مثل پول ارزش بیشتری پیدا کرد. همچنانکه نقره در کشور ایران ارزشمند شناخته شد. کنجد از  نواحی مدیترانه ای به کشورهای انگلستان و روسیه گسترش پیدا کرد. این گیاه توسط پرتغالی ها در کشور برزیل که به کنجد اصطلاحاً «جنجلیم»  اطلاق می شود، معرفی گردید. همچنین توسط برده فروشان به آمریکای شمالی برده شد.

در حال حاضر کنجد در سطحی معادل 617 میلیون هکتار در بعضی از قسمتهای آسیا زراعت می شود. میزان تولید در آفریقا و آمریکای لاتین تقریباً 2149 میلیون تن برآورد شده است. متوسط عملکرد کنجد حدود 404 کیلوگرم در هکتار می باشد. از ممالک تولید کننده کنجد می توان چین، هندوستان، میانمار، سودان، پاکستان، مکزیک، اتیوپی، سری لانکا و غیره را نام برد. کشورهای سودان و نیجریه از مهمترین صادرکننده ی کنجد، در حالیکه ژاپن، ایتالیا و ونزوئلا از بزرگترین کشورهای وارد کننده این گیاه محسوب می شوند.

در کشور هندوستان به عنوان یکی از بزرگترین تولید کنندگان کنجد، سطح زیرکشت، تولید کل و عملکرد هکتاری این گیاه سالانه به ترتیب برابر 40/2 میلیون هکتار، 80/0 میلیون تن و 333 کیلوگرم است. راجستان، ماهاراشترا، گجرات، مادیاپرادش، آندراپرادش، اوتارپرداش، تامیل نادو، غرب بنگال، کارناتاکا و اوریزا از ایالتهای مهم تولید کننده کنجد در کشور هندوستان بشمار می رود.